بخش نخست: کورش هخامنشی در منابع ایرانی
1- کورش هخامنشی در متون اوستایی
نام کورش در متون اوستایی (اعم از یسناها، یشتها، ویسپرد، وندیداد و خردهاوستا) نیامده است.
2- کورش هخامنشی در متون شرق ایرانی
نام کورش در متون شرق ایرانی (اعم از سغدی، بلخی، خوارزمی، سکایی و جز آنها) نیامده است.
3- کورش هخامنشی در متون فارسی باستان
در متون فارسی باستان هخامنشی اطلاعاتی باره کورش وجود ندارد، اما در دو جا نام او به شکلهای زیر آمده است. یکبار در کتیبههای کوتاه و مکرر مشهد مادرسلیمان (پاسارگاد احتمالی): «من کورش، شاه هخامنشی»؛ و دیگری در کتیبه داریوش در بیستون که کمبوجیه و بردیا پسران کورش معرفی شدهاند: «پسر کورش به نام کمبوجیه از دودمان ما در اینجا شاه بود»، «مغ گئومات به دروغ چنین میگفت که من بردیا پسر کورش هستم»، «وَهیَزداتَه به دروغ چنین میگفت که من بردیا پسر کورش هستم».
4- کورش هخامنشی در متون پهلوی اشکانی
نام کورش در متون پهلوی اشکانی (پارتی) نیامده است.
5- کورش هخامنشی در متون پهلوی ساسانی
نام کورش در متون پهلوی ساسانی (اعم از کتیبهها و کتابها) نیامده است.
6- کورش هخامنشی در متون مانوی
نام کورش در متون مانوی نیامده است.
7- کورش هخامنشی در متون فارسی
الف) کورش هخامنشی در شاهنامه فردوسی
نام کورش در شاهنامه فردوسی نیامده است.
ب) کورش هخامنشی در شعر و ادبیات فارسی
نام کورش در شعر و ادبیات فارسی نیامده است.
ج) کورش هخامنشی در تاریخنامههای ایرانی
نام کورش چند بار به شکلهای کورش، قورش، قورس همراه با شرح مختصری از او در آثارالباقیه ابوریحان بیرونی، تاریخ پادشاهان و پیامبران حمزه اصفهانی و چند متن دیگر آمده که بازتاب و تلخیصی از کتاب تورات یهودیان است. تفصیل این روایتها را در بخش بعدی که به «بررسی نام و شرح حال کورش هخامنشی در منابع عبرانی» اختصاص خواهد داشت، دنبال میکنیم. حمزه اصفهانی نام کورش را یک نام عبرانی یهودی میداند.
این همه آنچه بود که در متون ایرانی در باره کورش آمده است. سکوت منابع ایرانی در قبال نام کورش نشان میدهد که ایرانیان با اینکه اندکی با نام او آشنا بودهاند، اما کورش در بهترین حالت شخصیتی ناچیز بوده است که ایرانیان برای او اهمیتی قائل نبودهاند.